Cao Huyết Áp-Sát Thủ Thầm Lặng

Cao huyết áp – kẻ giết người thầm lặng Cập nhật 27/11/2013 10:19 AM Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới WHO, có khoảng 30% dân số trên 18 tuổi và một nửa dân số trên 50 tuổi bị cao huyết áp. Cao huyết áp ít có những biểu hiện rõ ràng nhưng những biến chứng mà nó đem lại thường rất nặng nề. Tổng quan về bệnh cao huyết áp Huyết áp là sự kết hợp giữa áp lực do tim co bóp đẩy máu vào hệ động mạch và lực đàn hồi của thành động mạch, làm cho máu có thể lưu thông tới các tế bào, cung cấp cho chúng oxy, các chất dinh dưỡng, nhờ đó mà tồn tại được sự sống. Khi tim đập, huyết áp thay đổi từ cực đại (áp lực tâm thu) đến cực tiểu (áp lực tâm trương). Huyết áp là thông số đo lực tác động của máu lên thành động mạch Huyết áp được đo bằng máy đo huyết áp. Số đo huyết áp được thể hiện bằng đơn vị mmHg và gồm 2 chỉ số. Chỉ số đầu tiên được gọi là huyết áp tối đa hay huyết áp tâm thu, dùng để đánh giá áp lực của động mạch khi tim co, bình thường từ 100 – 120 mm Hg. Chỉ số thứ 2 được gọi là huyết áp tối thiểu hay huyết áp tâm trương, dùng để đánh giá áp lực của động mạch khi tim giãn, bình thường từ 60 – 80 mm Hg. Cao huyết áp còn được gọi là tăng huyết áp, tăng xông (tension); là một căn bệnh mà áp lực trong máu động mạch tăng cao mạn tính. Nói đơn giản hơn là những người có huyết áp thường xuyên cao hơn mức độ bình thường được gọi là cao huyết áp. Tổ chức Y tế Thế giới quy định mức huyết áp dưới hoặc bằng 140/90mmHg là bình thường, huyết áp từ 140/90-160/95mmHg-tăng huyết áp giới hạn, huyết áp trên 160/95mmHg là cao huyết áp chính thức. Các nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy, huyết áp người Việt Nam bình thường là 120-75mmHg, trong đó nam giới 122/76mmHg, nữ giới 119/75mmHg. Tăng huyết áp được chia thành các phân loại như tăng huyết áp giai đoạn I, tăng huyết áp giai đoạn II, và tăng huyết áp tâm thu đơn độc. Tăng huyết áp tâm thu đơn độc là khi huyết áp tâm thu tăng đi kèm với huyết áp tâm trương bình thường ở người lớn. Các triệu chứng của bệnh cao huyết áp thường rất phức tạp và tuỳ thuộc vào thể trạng của từng người, cụ thể như sau: nhức đầu, chóng mặt, ù tai, mất ngủ mức độ nhẹ, hoa mắt… Ngoài ra, cũng tuỳ bệnh nhân mà các triệu chứng này có thể dữ dội hơn như: đau vùng tim, giảm thị lực, người bệnh thở gấp, mặt đỏ bừng, tái xanh, nôn ói, hồi hộp, hốt hoảng… Để biết chắc người bệnh có bị cao huyêt áp hay không thì phải dựa vào kết quả chẩn đoán của các chuyên gia về sức khỏe. Họ sẽ đo huyết áp cho bạn bằng dụng cụ gọi là huyết áp kế. Chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương sẽ được ghi nhận và so với bảng giá trị bình thường. Biến chứng nguy hiểm của bệnh cao huyết áp Tổn thương động mạch: Huyết áp cao có thể gây tổn hại các tế bào, đặc biệt là các lớp lót bên trong động mạch. Huyết áp cao làm cho áp lực của máu lưu thông trên các bức tường của các mạch máu nhiều hơn khiến cách thành động mạch trở nên dày và cứng. Cao huyết áp gây ra nhiều biến chứng nặng nề Áp lực tác động liên tục đến các thành động mạch có thể dẫn đến một căn bệnh gọi là xơ cứng động mạch. Xơ cứng động mạch có thể tiếp tục chặn lưu lượng máu đến tim, thận, não, cánh tay và chân, dẫn đến nhiều biến chứng như tê liệt, đột quỵ… Chứng phình động mạch: Do áp lực cao liên tục, các thành động mạch có thể bị suy yếu. Theo thời gian, khi áp lực của máu liên tục di chuyển qua các động mạch bị yếu sẽ khiến cho thành động mạch bị phình ra (gọi là chứng phình mạch). Phình động mạch đe dọa tính mạng con người, vì nó có thể bị vỡ và gây ra chảy máu bên trong động mạch. Đột quỵ: Huyết áp cao cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ. Áp lực rất cao của dòng máu lưu thông dễ gây ra vết rách ở một mạch máu nào đó bị suy yếu và dẫn đến chảy máu trong não. Điều này nếu không được kịp thời phát hiện và khắc phục sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ. Ảnh hưởng thị giác: Huyết áp cao có thể làm vỡ các mạch máu trong mắt. Điều này khiến cho bạn bị giảm thị lực hoặc mù hoàn toàn. Suy tim: Huyết áp cao khiến cho tim phải làm việc cao độ hơn, gây căng thẳng cho tim. Về lâu dài, tình trạng này sẽ khiến tim làm việc kém hiệu quả do các cơ tim bị yếu và giảm hẳn chức năng hoạt động của chúng. Chứng mất trí: Chứng mất trí xuất hiện có thể do máu cung cấp đến não không được đầy đủ. Nguyên nhân gây ra điều này có thể do các động mạch cung cấp máu cho não bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn. Đây cũng có thể là kết quả của cơn đột quỵ do sự gián đoạn lưu lượng máu đến não. Trong cả hai trường hợp, huyết áp cao đều có thể là thủ phạm. Rối loạn chức năng tình dục: Nam giới bị huyết áp cao cũng có thể rơi vào tình trạng khó duy trị sự cương cứng. Tình trạng này phổ biến hơn ở những nam giới 50 tuổi trở lên. Nguyên nhân là bởi vì huyết áp cao gây áp lực lên niêm mạc của các mạch máu, làm cho động mạch cứng và hẹp lại, điều này hạn chế lưu lượng máu chảy đến cơ quan sinh dục. Huyết áp cao làm giảm lưu lượng máu đến âm đạo của người phụ nữ, kết quả là dẫn đến sự suy giảm ham muốn tình dục hoặc giảm kích thích, âm đạo bị khô, khó đạt được cực khoái. Loãng xương: Huyết áp cao làm tăng lượng canxi mà là trong nước tiểu của bạn. Điều này khiến cho cơ thể bị mất quá nhiều canxi qua đường tiết niệu, lượng canxi bổ sung cho xương bị ít đi. Tình trạng này kéo dài có thể gây mất mật độ xương hoặc loãng xương. Nguyên nhân gây bệnh cao huyết áp Mặc dù nguyên nhân chính xác gây ra cao huyết áp vẫn chưa được biết rõ nhưng có một số yếu tố có mối liên kết rất chặt chẽ với căn bệnh này. Tuổi: Đa số những người bị bệnh huyết áp cao đều là người từ tuổi trung niên: Ở nam giới khoảng 40-45 tuổi, còn phụ nữ thì sau thời kỳ mãn kinh. Tăng huyết áp ở độ tuổi này chủ yếu do động mạch trở nên cứng hơn, mà nguyên nhân là do xơ cứng động mạch. Người già dễ bị bệnh cao huyết áp Di truyền: Điều này cũng khá phổ biến bởi theo thống kê có nhiều trường hợp bị huyết áp cao có cùng quan hệ huyết thống. Thừa cân, béo phì: Theo kết quả nghiên cứu khảo sát, những người béo phì thường có nguy cơ bị huyết áp cao gấp 2 đến 3 lần so với người bình thường. Ít hoạt động thể chất: Với người có lối sống ít vận động sẽ thường xuyên tăng nhịp tim, loạn nhịp hoặc huyết áp cao do các tường ngăn của động mạch. Ngoài ra, lối sống lười vận động sẽ là một nguyên nhân gây béo phì và thừa cân. Hút thuốc lá: Các nhà khoa học cho rằng, ngay tại thời điểm chúng ta hút thuốc hoặc nhai thuốc thì huyết áp lúc đó cũng tăng lên đáng kể. Vì các thành phần hóa học có trong thuốc lá làm thay đổi thành niêm mạc của động mạch, dẫn đến áp lực tăng gây ra các triệu chứng của bệnh huyết áp cao. Hơn nữa, những người hút thuốc thụ động cũng có những tác động tương tự. Chế độ ăn uống: Không nên ăn quá mặn bởi lượng natri cao sẽ góp phần đẩy nhanh tình trạng bệnh xấu đi. Bổ sung đầy đủ hàm lượng kali, canxi, sẽ giúp điều chỉnh sự cân bằng của natri trong tế bào, hoặc các enzyme sản xuất ra từ thận. Sử dụng quá nhiều loại thuốc cũng dễ gây bệnh cao huyết áp Do tác dung phụ của thuốc: Một số thuốc có tác dụng phụ làm tăng huyết áp. Bệnh nhân sử dụng thuốc cần lưu ý đến vấn đề này. Bệnh tật: Các bệnh tiểu đường, bệnh thận, ngưng thở khi ngủ, hàm lượng cholesterol cao cũng làm tăng đáng kể nguy cơ huyết áp cao. Ngoài ra, sự căng thẳng cũng gây ra huyết áp cao tạm thời nhưng lại rất nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, thận, mắt và hệ thần kinh. Tính chất công việc: Đối với những người làm việc văn phòng, do tính chất công việc phải ngồi lâu rất dễ có nguy cơ bị cao huyết áp. Ngoài ra, một số nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp phải kể đến khả năng hấp thụ canxi, kali, magie, và vitamin D. Uống rượu nhiều và căng thẳng thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ bị cao huyết áp.